انواع سازدهني

هميشه يكي از مشكلات كساني كه مي خواهند نواختن سازدهني را شروع كنند انتخاب ساز مناسب است . بطوري كه حتي در بعضي كتب آموزش سازدهني نيز ايراداتي در معرفي سازدهني مشاهده مي كنيم . بعضي ترمولو را با دياتونيك اشتباه مي گيرند . بعضي سيستم هاي نت را توضيح نمي دهند و ...

مسائلي از اين دست باعث شد اين مطلب در اختيار علاقه مندان قرار بگيرد .

------------------------------------------

Diatonic harmonica

ساز دهني داراي ده سوراخ و بدون اسلايد است . به راحتي در كف دست شما جا مي گيرد و در دوازده كليد مختلف ساخته مي شود . براي سبك هاي بلوز ، پاپ ، راك ، وسترن ، كانتري استفاده بيشتري دارد . وقتي صحبت از هارپ يا هارمونيكا مي شود اكثراً‌منظور همين نوع سازدهني است . اسامي ديگري كه براي اين ساز وجود دارد Blues Harp, Short Harp, Missippi Saxophone است . نوازنده هاي بي شماري مي توان نام برد كه اين ساز را مي نوازند از جمله : باب ديلن ، نيل يانگ ، شوگر بلو ، چارلي ماسل وايت ، ليتل والتر و ...

سيستم چيدمان نت آن 'Richter-Tuning' است .اگر شما تازه به جمع نوازندگان سازدهني پيوسته ايد بايد بدانيد سيستم تونينگ "ريشتر" مادر همه ي سيستم هاي نت است . مخترعي كه نام او بر همين سيستم تونينگ ماندگار شد . وقتي با اين سيستن چيدمان نت شروع مي كنيد تنها چيزي كه بايد گفت اين است : امكان ندارد موفق نشويد ! تقريبا همه ي نوازنده هاي معروف با اين سيستم شروع كرده اند . در اين سيستم شما مي توانيد با تاكيد بر نت هاي دمش (فوت كردن) موسيقي فولك را تجربه كنيد و به آساني در پنج دقيقه با مكش در سوراخ هاي آن در دنياي بلوز يا راك اند رول غوطه ور شويد.

------------------------------------------

Slide harmonica

نوعي از سازدهني كه بزرگتر است و اسلايدي براي آن تعبيه شده كه مي تواند نت ها را عوض كند . جاي اسلايد معمولا در سمت راست قطعه دهاني آن است . اين سازها دو گروه صفحه زبانه را شامل مي شوند و وظيفه اين اسلايد جا به جايي راه عبور هوا از يك گروه به گروه ديگر است و به همين علت نيز كمي بزرگتر از سازدهني دياتونيك ساخته مي شوند. اكثرا آن را با سازدهني كروماتيك اشتباه مي گيرند در صورتي كه سازدهني كروماتيك زير مجموعه اي از سازدهني اسلايد است . سازدهني هاي "كورد" كه كوك هاي آن متغير است نيز جزو سازدهني هاي اسلايد به شمار مي آيند .

هرچند كه سيستم چيدمان نت آنها مانند اكثر دياتونيك ها "سيستم ريشتر" است ولي اسلايد به شما اين امكان را مي دهد كه يك سازدهني دياتونيك ديگر با كوك نيم گام بالاتر را هم داشته باشيد .

همچنان تاكيد داريم كه گرچه تقريبا تمامي نت ها روي آن قابل دسترس است ولي نبايد آن را با سازدهني كروماتيك اشتباه گرفت .

------------------------------------------

Chromatic harmonica

سازدهني كروماتيك خانواده ي بزرگي از سازدهني هاي اسلايد است كه براي نواختن در هر كوكي طراحي شده اند . هشت ، ده ، دوازده ، چهارده يا شانزده سوراخه بوده و بطور عموم و كلي با سيستم چيدمان نت "سولو" – در آينده به آن خواهيم پرداخت – ساخته شده و در دسترس هستند . آنها با نام "كروم" هم شناخته شده اند و براي سبك هاي "كلاسيك" و "جز" پيشنهاد خوبي هستند . گرچه هيچ محدوديتي براي آنها نمي توان قائل شد و تمامي نت ها در اكتاو هاي تحت پوشش خود را شامل مي شوند .

------------------------------------------

Double reed harmonica
دابل ريد – سازدهني با زبانه مضاعف

اين نوع براي خود زير مجموعه هايي همچون "ترمولو" و "اكتاو " دارد . سازدهني ترمولو كه شناخته شده ترين سازدهني در آسيا است براي نواختن قطعات" فولك" بسيار كاربردي است . هر نتي كه بنوازيد صداي پوشاننده و همراهي دارد كه علت آن چيزي نيست جز يك دليل :

اين ساز به گونه اي ساخته شده كه با هر بار دميدن يا مكش در هر سوراخ دو زبانه كه با هم اختلاف كوك صدا دارند همزمان به ارتعاش در آمده و نوايي دلنشين مي سازند .سازدهني اكتاو گرچه بسيار شبيه ترمولو است ولي كوك هر دو زبانه ي آن يك اكتاو با هم فاصله دارند كه باعث ايجاد صدايي بسيار كامل و قوي مي شود .
------------------------------------------

Bass harmonica

تمام سازهاي اين گروه فقط با دميدن به صدا در مي آيند و مكش در آنها هيچ تاثيري ندارد . بسيار بزرگ و سنگين هستند و معمولا نت هاي خيلي پايين را شامل مي شوند . در كل براي نواخته شدن به عنوان زير صداي قطعات نواخته شده با سازهاي ديگر در اركستر و ... به كار مي روند . به خاطر اينكه كل نت ها را شامل مي شوند مي توان به آنها لقب كروماتيك هم داد ولي "باس هارمونيكا" كاربردي تر است .

------------------------------------------

Chord harmonica
اين گونه سازدهني در شكل و اندازه هاي متفاوتي ساخته مي شود . بعضي بسيار بسيار بزرگ تا حدي كه با واحد طول "فوت" اندازه گذاري مي شوند و بعضي شمايلي مانند كروماتيك دارند ولي كمي غريب تر و گاهي حتي با دو اسلايد . كاربرد آنها مانند "سازدهني باس" به عنوان بكراند صداي ديگر سازها است . آنها نيز به جهت اينكه تمامي نت ها را شامل مي شوند يك سازدهني كروماتيك هستند كه به جهت شكل و نوع كاربرد با نام "سازدهني كورد" شناخته شده ترند .

------------------------------------------

با وجود انواع مختلف سازدهني من كدام را مي توانم انتخاب كنم ؟

اين سوالي است كه در مطلب آينده به آن خواهيم پرداخت .